Kış aylarının en çok tüketilen içecekleri olan boza ve salebin insan sıhhatine inanılmaz yararları olduğunu biliyor musunuz? Bilhassa bağışıklık sistemini güçlendiren bu iki içecek hakkında merak edilenleri sizler için araştırdık. Pekala boza ve salebin yararları nelerdir? Boza ve salep hangi hastalıklara âlâ gelir? Ayrıyeten uzman Diyetisyen Bahtınur Yılmaz ile de bu iki içecek hakkında söyleşi gerçekleştirdik.
Demir, fosfor, niyasin, sodyum, A, B1, B2 ve E vitamin ve mineral bakımından varlıklı olan bozanın bu sayede sıhhate birçok yararı vardır. Bozaya tarçın ve leblebi eklendiğinde yararı iki kat artar. Darı irmiği, su ve şekerden yapılan boza, Türk tarihinin en eski içeceğidir. Orta Asya’dan yayılan bu lezzet daha sonra Kosova, Bulgaristan, Makedonya, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Karadağ, Sırbistan ve Romanya üzere ülkelere yayılmıştır. Darı irmiği dışında ayrıca mısır, arpa, çavdar, yulaf, buğday, kara buğday, arnavutdarısı, gernik üzere tahılların unu, bazen de pirinç ve ekmek, az olarak da kenevir unu ve karamuk mayalandırılarak yapılır. Boza Arap gezgini olan İbn Battuta, 14. yüzyılın başında Türk topraklarında en çok tüketilen içecek olarak bahsetmiştir. Osmanlı’da adeta kışın habercisi olarak görülen bozanın yanı sıra salep de en çok tüketilen içecektir. Salep ise Bozanın tam karşıtı Balkanlardan doğup tüm dünyaya yayılmıştır. Salep, bir bitkiden üretilir. Salep bitkisi kökündeki tohumlar toplanıp toz haline getirilerek sütle bir arada pişirilir. Üzerine tarçın eklenerek tüketilir. Ayrıyeten salep yaz aylarında da dondurmanın ham unsurudur. MedıcalPark GOP Hastanesi’nde Diyetisyen Bahtınur Yılmaz, Yasemin.com muhabirlerinden Müge Çakmak’ın salep ve boza sorularını yanıtladı:
BOZA VE SALEBİN YARARLARI NELERDİR?
BOZA
– Bedenin bağışıklık direncini artırır. Bilhassa bağışıklık sistemi için mucizevi bir tesir sağlar.
– Mide ağrılarına bilhassa yemek sonrası yaşanan mide kasılması, ekşimesi ve hazımsızlık üzere rahatsızlıkları giderir. Bu yüzden gece tüketilmesi daha yararlıdır.
– Kış aylarında artan enfeksiyon hastalıkları ile gayret etmede bedene muhafaza kalkanı olur. Daima öksürük ve boğaz ağrılarına birebir yarar sağlar.
– İçerdiği süt sayesinde probiyotik tesiri de olan boza bedende oluşan kanserojen hücrelerin oluşumunu pürüzler. İçerdiği yüksek kalsiyum sayesinde kemik ve kas yapısını güçlendirir.
– Hem boza hem tarçın hem de leblebide bol ölçüde asit bulunur. Bu asit unsurları bağırsakların toksinlerden arınmasını dayanaklar.
– Hudut sistemindeki hücreleri yenileyerek ve memnunluk hormonunu artırarak gerilim ve depresyon rahatsızlıklarına yakalanma oranını düşürür.
– Gün içerisinde tüketilen bir bardak boza hem gün içerisinde enerjik olmanızı hem de rahat bir uyku çekmenizi sağlar.
SALEP
– Enfeksiyon nedeniyle ağrıyan göğüs ve boğazı rahatlatır. Kuru öksürüğe güzel gelir.
– Sindirim kolaylaştırır. Bilhassa kabızlık problemini azaltarak dışkılamayı kolaylaştırır. Ayrıyeten bağırsaktaki florasa düzeyini istikrarlar.
– Kan akışını düzenler. Bu sayede hem kalp atışını hem de beyin işlevlerini güzelleştirir. Konsantre gücünü artırarak unutkanlık üzere hastalıkları önler.
– Beden ısısını denetim eder. Bağışıklığı hastalıklara karşı korur.
– Bayanların aylık yaşadığı adet periyodundaki yaşadıkları şiddetli durumları azaltır.
